Κίμων ΚλωνάρηςΕξουσιοδοτημένος Πράκτορας των Τυχηρών Παιγνίων
και των Υπηρεσιών της ΟΠΑΠ προς το Ελληνικό κοινό.
Μέλος του Σωματείων πρακτόρων ΟΠΑΠ Ν. Καβάλας
Θάσος 11/11/11
Προς: Τους συναδέλφους πράκτορες ΟΠΑΠ
Θέμα: «Εφάπαξ» … υστερόγραφο…
Τις παρακάτω παραγράφους, ως υστερογραφική ολοκλήρωση του κειμένου για το εφάπαξ που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, κλήθηκα να συμπληρώσω από εκπροσώπους αρμόδιων συνδικαλιστικών οργάνων αλλά όχι και από τα ίδια τα όργανα. Εξακολουθεί να ισχύει επισήμως το persona non grata της ΠΟΕΠΠΠ για το πρόσωπο μου, μέχρι την κατάθεση συγνώμης στο ΔΣ της Ομοσπονδίας. Όμως «συν» - «γνώμη» (συγγιγνώσκω, έχω την ίδια γνώμη) δεν έχω για σωρεία αποφάσεων και πρακτικών των αρμόδιων οργάνων. Αστείος θεατρινισμός, λοιπόν, τυχόν κατάθεση της. Αποδεκτό θα ήταν αν μου ζητούσαν να δηλώσω «μεταμέλεια», για την προσωπική τους ικανοποίηση. Αυτή, ναι, θα μπορούσα να την παραδώσω, μιας κι η καταρράκωση της εικόνας ενός προσώπου ουδόλως βλάπτει το σύνολο. Αλλά σε καμιά περίπτωση η αναίρεση αυτών των ίδιων των θέσεων, ως μόνες σκόπιμες μετά από επίμονη έρευνα, συστηματική μελέτη και εμπεριστατωμένη ανάδειξη. Αυτά.
Για το εφάπαξ, λοιπόν.
- Περίληψη προηγουμένων:
Γεννήθηκε ως εθελούσια ασφαλιστική πρόσθετη παροχή των πρακτόρων ΟΠΑΠ και έζησε μόνο 3 χρόνια (1987 – 1989) ως ασφαλιστικό προϊόν της Αγροτικής Ασφαλιστικής. Σήμερα οι παλαιότεροι πράκτορες δικαιούνται πρόσθετα 600 ευρώ για κάθε χρόνο συμμετοχής στο πρόγραμμα αυτό. Μέγιστη πρόσθετη απολαβή 1.800 ευρώ που έρχεται κατ’ ευθείαν από την ΑΤΕ και καθόλου δεν έχει σχέση με το εφάπαξ της ΠΟΕΠΠΠ. Στα μητρώα της Αγροτικής Ασφαλιστικής είναι γραμμένα όλα τα στοιχεία και καμιά πρόσθετη πράξη δεν απαιτείται από τους δικαιούχους. Δεν θα ξαναναφερθώ στα δικαιώματα αυτά και οι δικαιούχοι απλώς πρέπει να τα προσθέτουν (600, 1.200 ή 1.800 ευρώ) στα ποσά που θα παρατεθούν ακολούθως.
Η ιδιωτική εταιρία ασφαλιστικών συμβούλων του Σήφη Βαλυράκη (Υφυπουργού Αθλητισμού, τότε, αρμόδιου για θέματα ΟΠΑΠ) «έπεισε» την τότε ΠΟΕΠΠ(Π) να «κλείσει» το εθελοντικό πρόγραμμα της Αγροτικής Ασφαλιστικής, που αφορούσε μόνο όσους το επέλεγαν και να λειτουργήσει ένα πρόγραμμα πρόνοιας πρόσθετης οικονομικής ενίσχυσης ΟΛΩΝ των πρακτόρων ΟΠΑΠ, κατά την έξοδο τους από το επάγγελμα.
Το περιβόητο αυτό αρχικό πρόγραμμα προέβλεπε χοντρά-χοντρά, πως όποιος έβαζε 25.000 δρχ. κάθε χρόνο (73 ευρώ) και για 20 χρόνια (συνολικά 500.000 δρχ, άρα 1.467 ευρώ) στο τέλος θα δικαιούταν αποδοχές ύψους 4.000.000 δρχ (20 χρόνια επί 200 χιλ. δρχ για κάθε χρόνο) δηλαδή 11.740 ευρώ. Απόδοση 9 φορές τα κεφάλαια που είχε καταθέσει. Πως θα γινόταν αυτό το μαγικό; Σε καμιά περίπτωση το πρόγραμμα πρόνοιας δεν ήταν ασφαλιστικό, από την έννοια ότι οι αποδοχές δεν ήταν ΠΟΤΕ εγγυημένες, σε αντίθεση με το αντικαθιστάμενο πρόγραμμα της Ασφαλιστικής. Το πρόγραμμα πρόνοιας βάσιζε τους πόρους του (κατά το συμβόλαιο) στην εκμετάλλευση της υπεραπόδοσης των κεφαλαίων (καταθετικοί τόκοι) που τότε έτρεχαν ακόμη και με 25% , τους τόκους και τα πρόστιμα του κοινού αλληλέγγυου κεφαλαίου των πρακτόρων στην ΟΠΑΠ και (ακολούθως) πρόσθετα έσοδα από το Π/Γκόλ (που γρήγορα κρίθηκαν αμελητέα). Το πρόγραμμα δεν ανήκε στην ΠΟΕΠΠ(Π) γιατί αφορούσε όλους τους πράκτορες και όχι μόνο τα μέλη των Σωματείων. Η ΠΟΕΠΠΠ ήταν απλά η διαχειρίστρια του προγράμματος ενώ τα δικαιώματα των αποχωρούντων πρακτόρων εξακολουθούσε να υπολογίζει η Ασφαλιστική Αγροτική, που κέρδος είχε τη διαχείριση των κεφαλαίων. Οι πράκτορες στα πρώτα χρόνια ΔΕΝ ΕΒΑΖΑΝ εισφορές στο πρόγραμμα πρόνοιας, το αποκαλούμενο γρήγορα από όλους μας «εφάπαξ». Και ξεκινήσαμε το 1990. Μοναδική απαραίτητη προϋπόθεση για να δικαιούται κάποιος «εφάπαξ» ήταν να είναι κατά την έξοδο του τουλάχιστον 15 χρόνια πράκτορας. Πράκτορας απλώς και όχι να συμμετέχει 15 χρόνια στο εφάπαξ, διότι τότε όλοι ξεκινούσαν από το μηδέν χρόνια συμμετοχής.
Στη συνέχεια θα παραθέσω αναλυτικά, χρόνο με τον χρόνο, τις εισφορές του καθενός και τα δικαιώματα του. Όλα τα ποσά αναφέρονται σε ευρώ αν και τότε υπολογίζονταν σε δραχμές.
1990: Ετήσιες εισφορές 0 ευρώ, Συνολικές εισφορές 0 ευρώ, Ετήσια δικαιώματα 587 ευρώ Συνολικά δικαιώματα 587ευρώ
1991: Ετήσιες εισφορές 0 ευρώ, Συνολικές εισφορές 0 ευρώ, Ετήσια δικαιώματα 616 ευρώ Συνολικά δικαιώματα 1.203 ευρώ
1992: Ετήσιες εισφορές 0 ευρώ, Συνολικές εισφορές 0 ευρώ, Ετήσια δικαιώματα 647 ευρώ Συνολικά δικαιώματα 1.850 ευρώ
1993: Ετήσιες εισφορές 0 ευρώ, Συνολικές εισφορές 0 ευρώ, Ετήσια δικαιώματα 680 ευρώ Συνολικά δικαιώματα 2.530 ευρώ
1994: Ετήσιες εισφορές 0 ευρώ, Συνολικές εισφορές 0 ευρώ, Ετήσια δικαιώματα 713 ευρώ Συνολικά δικαιώματα 3.243 ευρώ
1995: Ετήσιες εισφορές 0 ευρώ, Συνολικές εισφορές 0 ευρώ, Ετήσια δικαιώματα 749 ευρώ Συνολικά δικαιώματα 3.992 ευρώ
Και τότε άρχισαν να βγαίνουν οι πρώτοι πράκτορες και να «παίρνουν εφάπαξ». Χαμός έγινε. Έβγαιναν, έπαιρναν εφάπαξ και …ξανάμπαιναν στο εφάπαξ με άλλον κωδικό πρακτορείου από τον ΟΠΑΠ (π.χ. από συνεκμετάλλευση της παλιάς άδειας μαζί με ένα παιδί τους, άρα νέος κωδικός) και ξανάπαιρναν εφάπαξ! Ο Θανάσης ο Πέτσας έκανε ατέλειωτα ξενύχτια, μετά, για να «καθαρίσει» τους καταλόγους των δικαιούχων. Του χρωστούν οι πράκτορες.
Το 1996 ήταν πρόδηλο πως οι ετήσιες εισφορές των πρακτόρων έπρεπε να κατατίθενται και να επιβαρύνονται ετησίως τουλάχιστον με 5%. Αυτό αποφάσισε η ΠΟΕΠΠ, αλλά με μια διαφορά. Έταξε ταυτόχρονα και 5% αύξηση της αντίστοιχης ετήσιας απόδοσης των καταθέσεων. Δηλαδή τα έκανε τώρα χειρότερα. Γιατί βάζαμε 5% παραπάνω, όμως υπολογισμένα στα λίγα της εισφοράς, και εισπράτταμε 5% περισσότερα, αλλά υπολογισμένα στα πολλά της απόδοσης. Η ψαλίδα δηλαδή εξακολουθούσε να αυξάνει. Αντί να βάζεις 500.000 και σε 20 χρόνια να παίρνεις 4.000.000 (κέρδος 3.500.000) τώρα έλεγαν να βάζεις 800.000 και θα έπαιρνες 6.500.000 (κέρδος 5.700.000). Αυτό δεν ήταν πρόγραμμα περικοπών.
1996: Ετήσιες εισφορές 62 ευρώ, Συνολικές εισφορές 62 ευρώ, Ετήσια δικαιώματα 787 ευρώ Συνολικά δικαιώματα 4.779 ευρώ
1997: Ετήσιες εισφορές 65 ευρώ, Συνολικές εισφορές 127 ευρώ, Ετήσια δικαιώματα 826 ευρώ Συνολικά δικαιώματα 5.605 ευρώ
1998: Ετήσιες εισφορές 68 ευρώ, Συνολικές εισφορές 195 ευρώ, Ετήσια δικαιώματα 867 ευρώ Συνολικά δικαιώματα 6.472 ευρώ
Το 1999 κατάλαβαν το λάθος τους και πήγαν να το διορθώσουν, ανεβάζοντας την ετήσια εισφορά σε 60.000 δρχ. (176 ευρώ). Ήταν ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση αλλά σίγουρα καθόλου σημαντικό. Γιατί ο δικαιούχος θα έπαιρνε πάλι 6.500.000 δρχ., μόνο που τώρα αντί να βάλει 800.000 θα έβαζε 1.050.000 δρχ. Με 250.000 συνολική αύξηση των εισφορών σε 20 χρόνια, δεν λυνόταν το πρόβλημα.
1999: Ετήσιες εισφορές 176 ευρώ, Συνολικές εισφορές 371 ευρώ, Ετήσια δικαιώματα 911 ευρώ Συνολικά δικαιώματα 7.383 ευρώ
2000: Ετήσιες εισφορές 185 ευρώ, Συνολικές εισφορές 556 ευρώ, Ετήσια δικαιώματα 957 ευρώ Συνολικά δικαιώματα 8.340 ευρώ
2001: Ετήσιες εισφορές 194 ευρώ, Συνολικές εισφορές 750 ευρώ, Ετήσια δικαιώματα 1.004 ευρώ Συνολικά δικαιώματα 9.344 ευρώ
Το 2001 η ΠΟΕΠΠ(Π) έκανε και την τελευταία, ως σήμερα, τροποποίηση του προγράμματος. Τώρα πλέον απαιτούνται να είσαι 20 χρόνια τουλάχιστον πράκτορας, για να εισπράττεις τα δικαιώματα σου. Αλλιώς παίρνεις πίσω μόνο όσα (ψίχουλα) είχες καταθέσει. Πολλοί που ετοιμάζονταν να βγουν στο εφάπαξ με την 15ετία, υπέβαλαν τα χαρτιά τους και έπαιρναν μόνο τα 750 ευρώ που είχαν καταβάλει, αντί τα 9.344 ευρώ που υπολόγιζαν. Το πρόγραμμα σώθηκε πρόσκαιρα αλλά η Ομοσπονδία κόντεψε να διαλυθεί από αυτούς που φώναζαν «κλέφτες τα λεφτά μας». Όταν τους εξηγούσε η ΠΟΕΠΠ(Π) πως είχαν καταθέσει μόνο τόσα λίγα, ορκίζονταν ότι είχαν καταθέσει πολλές χιλιάδες ευρώ. Ούτε χαρτί και μολύβι δεν έπαιρναν να υπολογίσουν τις εισφορές τους. Ότι μας συμφέρει είναι και το σωστό… Πάντα έτσι...
Επίσης για να πάρεις (ως και σήμερα) ολόκληρο εφάπαξ, εκτός του να είσαι 20 χρόνια πράκτορας, πρέπει να είσαι τουλάχιστον 62 χρόνων ή, αν είσαι μικρότερος, να βγαίνεις στη σύνταξη από κύριο φορέα. Αλλιώς σου αφαιρείται 4% για κάθε χρόνο που σου λείπει μέχρι τα 62. Και σου αφαιρείται και 20% από τα ετήσια δικαιώματα, για κάθε χρονιά που ήσουν στο εφάπαξ αλλά όχι και μέλος του Σωματείου σου.
Συνεχίζω τώρα τους υπολογισμούς.
2002: Ετήσιες εισφορές 204 ευρώ, Συνολικές εισφορές 954 ευρώ, Ετήσια δικαιώματα 1.055 ευρώ Συνολικά δικαιώματα 10.399ευρώ.
2003: Ετήσιες εισφορές 214 ευρώ, Συνολικές εισφορές 1.168 ευρώ, Ετήσια δικαιώματα 1.107 ευρώ Συνολικά δικαιώματα 11.506 ευρώ
2004: Ετήσιες εισφορές 225 ευρώ, Συνολικές εισφορές 1.393 ευρώ, Ετήσια δικαιώματα 1.163 ευρώ Συνολικά δικαιώματα 12.669 ευρώ
Τότε η Ομοσπονδία σχεδόν διαλύθηκε και μεταξύ των άλλων σταμάτησε να εισπράττει συνδρομές αλλά, φυσικά και να πληρώνει τα δικαιώματα των δικαιούχων. Το πρόγραμμα επαναλειτούργησε το δεύτερο μισό του 2006 (άλλαξε η διοίκηση και ανέλαβε, μεταξύ άλλων, και ευθύνες ο γράφων), με τους όρους και τις προϋποθέσεις του 2001, όπως προέβλεπε το συμβόλαιο. Εισπράχτηκαν και οι πολλές καθυστερημένες συνδρομές και τα κεφάλαια υπερεπαρκούσαν για την ομαλή λειτουργία.
2005: Ετήσιες εισφορές 236 ευρώ, Συνολικές εισφορές 1.629 ευρώ, Ετήσια δικαιώματα 1.221 ευρώ Συνολικά δικαιώματα 13.890 ευρώ
2006: Ετήσιες εισφορές 248 ευρώ, Συνολικές εισφορές 1.876 ευρώ, Ετήσια δικαιώματα 1.282 ευρώ Συνολικά δικαιώματα 15.172 ευρώ
2007: Ετήσιες εισφορές 260 ευρώ, Συνολικές εισφορές 2.136 ευρώ, Ετήσια δικαιώματα 1.346 ευρώ Συνολικά δικαιώματα 16.518 ευρώ
Κι εδώ ας γίνει μια στάση στην ανάλυση. Σύμφωνα με την υποχρέωση της ΠΟΕΠΠΠ, κάθε χρόνο προεισπράττονται οι εισφορές της επόμενης χρονιάς. Άρα όποιος αποχωρεί από το επάγγελμα και έχει πληρώσει τις εισφορές και της επόμενης χρονιάς (όπως όλοι) παίρνει τα δικαιώματα αυτής της χρονιάς εφόσον έχει συμπληρώσει 20ετία στο επάγγελμα ή αν δεν έχει συμπληρώσει 20ετία του επιστρέφονται οι εισφορές και της προείσπραξης (φυσικά). Γιατί τα λέω όλα αυτά; Γιατί τον Φεβρουάριο του 2007 βγήκε στο εφάπαξ και ο μέχρι τότε Πρόεδρος Χρήστος Διαμάντης. Πολλοί αφήνουν υπονοούμενα για το ύψος των δικαιωμάτων του. Τώρα γνωρίζουν πως όσοι βγήκαν μαζί του (πάρα πολλοί) πήραν 16.518 ευρώ (συν τα 600 ή 1.200 ή 1.800 ευρώ απ’ ευθείας από την Αγροτική Ασφαλιστική, ανάλογα αν συμμετείχαν το 1987 - 1989 και πόσα χρόνια συμμετείχαν). Δεν είμαι σε θέση, από τη Θάσο, να ελέγξω το ακριβές ποσό που αποδόθηκε στον κάθε δικαιούχο. Σας δίνω όμως τα υπολογισμένα ποσά και τώρα, πια, εύκολα ο καθένας μπορεί να κάνει τον έλεγχο του. Γιατί και η ανοχή στις «φήμες» έχει τα όρια της.
2008: Ετήσιες εισφορές 273 ευρώ, Συνολικές εισφορές 2.410 ευρώ, Ετήσια δικαιώματα 1.413 ευρώ Συνολικά δικαιώματα 17.931 ευρώ
2009: Ετήσιες εισφορές 287 ευρώ, Συνολικές εισφορές 2.696 ευρώ, Ετήσια δικαιώματα 1.484 ευρώ Συνολικά δικαιώματα 19.415 ευρώ
2010: Ετήσιες εισφορές 301 ευρώ, Συνολικές εισφορές 2.998 ευρώ, Ετήσια δικαιώματα 1.636 ευρώ Συνολικά δικαιώματα 20.973 ευρώ
Δηλαδή αν κάποιος ήταν στο πρόγραμμα από τον πρώτο χρόνο μέχρι και το 2009 (που εισπράχτηκαν οι συνδρομές του 2010, συνολικά 20 χρόνια, είχε πληρώσει 2.998 ευρώ όλα κι όλα (χωριστά στην Ασφαλιστική) και ζητούσε από την ΠΟΕΠΠΠ 20.973 ευρώ (χωριστά από την Ασφαλιστική).
Κι εδώ νομίζω πως σταμάτησε (χωρίς να έχει έγκριση από Γ.Σ.) τη λειτουργία του εφάπαξ η σημερινή διοίκηση της ΠΟΕΠΠΠ. Ακούστηκε στο «ανοιχτό» Δ.Σ. της Θεσσαλονίκης πως αυτό έγινε διότι η νομική υπηρεσία γνωμάτευσε πως η ΠΟΕΠΠΠ δεν μπορεί να διαχειρίζεται ποσά μεγαλύτερα από 100.000 ευρώ. Να με συμπαθούν, αλλά δεν ευσταθεί. Αρκεί να κάνουν ειδικό κανονισμό διαχείρισης και να θεσμοθετήσουν τα όργανα διαχείρισης και ελέγχου. Αυτό λέω εγώ αυτά λέει και η νομική υπηρεσία. Τα άλλα είναι εκ του πονηρού.
Και τέλος. Σώζεται το εφάπαξ; Φυσικά.
Περικοπές χρειάζεται στις παροχές (αλλά ΣΕ ΚΑΜΙΑ περίπτωση κάτω από τα 20.973 που εισέπραξε ο τελευταίος δικαιούχος, το οποίο θα οριστεί ως ανώτατο πλαφόν), ετήσια αύξηση 10% των εισφορών ως και το 2023 (τόσο χρειάζεται για να φτάσουν οι ετήσιες εισφορές από τα 300 ευρώ το 2010 στα 1.050 που απαιτούνται για να γίνει το πρόγραμμα βιώσιμο). Και οπωσδήποτε να συμμετέχει κάποιος στο πρόγραμμα τουλάχιστον 25 χρόνια, εκτός αν συνταξιοδοτείται νωρίτερα, οπότε εισπράττει αναλογικά. Να συμμετέχει στο πρόγραμμα 25 χρόνια και όχι απλώς να είναι πράκτορας, που ισχύει τώρα. Όποιος δηλαδή μπήκε στο πρόγραμμα το 1999 θα έχει συμπληρώσει 25ετία το 2023. Θα έχει καταβάλει συνολικά 10.926,52 ευρώ και θα δικαιούται 21.000 ευρώ, με απόδοση περίπου 190% (όση και τα ασφαλιστικά προγράμματα). Μετά τα 25 χρόνια στο εφάπαξ, αν δεν βγαίνει από το επάγγελμα, θα σταματάει να δίνει συνδρομές και τα χρήματα θα τα παίρνει μόλις παραδώσει την άδεια του πρακτορείου.
Πάντως σε καμιά περίπτωση η ΠΟΕΠΠΠ δεν μπορεί να παραδώσει το σημερινό συμβόλαιο σε ασφαλιστική εταιρία γιατί καμιά δεν μπορεί να το διαχειριστεί εφόσον δεν είναι ασφαλιστικό προϊόν. Ούτε και μπορεί να μεταφέρει τα σημερινά κεφάλαια σε ασφαλιστικό προϊόν γιατί το πρόγραμμα πρόνοιας «εφάπαξ» ανήκει σε όλους τους πράκτορες και όχι μόνο στα μέλη της ΠΟΕΠΠΠ. Αν η ΠΟΕΠΠΠ δημιουργήσει νέο ασφαλιστικό πρόγραμμα, τότε με βάση το νέο Καταστατικό της Ομοσπονδίας αυτό το πρόγραμμα πρέπει να αφορά ΜΟΝΟ τα μέλη της ΠΟΕΠΠΠ. Αλλά τα κεφάλαια έχουν σχηματιστεί και από συνδικαιούχους που δεν είναι μέλη των συνδικαλιστικών μας σχημάτων. Επομένως το πιθανότερο είναι πως η σημερινή ΠΟΕΠΠΠ απλώς θα ζητήσει έγκριση διάλυσης του προγράμματος. Όμως είναι 100δες οι συνάδελφοι που προγραμμάτισαν τα έσοδα του εφάπαξ για την επόμενη τριετία, ώστε να βγουν στη σύνταξη έχοντας αποπληρώσει αναδρομικά οφειλές σε ΔΟΥ και ΟΑΕΕ με τα χρήματα του εφάπαξ. Αλλιώς σύνταξη δεν έχει. Τώρα θα τους στείλει η Ομοσπονδία σκοινί και σαπούνι…
Υπάρχουν λοιπόν λύσεις, αλλά εγώ …«δεν δικαιούμαι δια να ομιλώ», οπότε και δεν συνεχίζω.
Την υπόσχεση μου, στα μέλη των ανώτατων συνδικαλιστικών μας οργάνων που το ζήτησαν, για παροχή όσο το δυνατό περισσότερο αναλυτικής παρουσίασης του εφάπαξ, τη τήρησα. Ζητώ τώρα και το αντίδωρο μου. Ας μου απαντήσει κάποιος γιατί η Ομοσπονδία συμφώνησε να «εξουσιοδοτηθεί» η ΟΠΑΠ να μου κλείνει το CONEX@WORK όποτε θέλει; Εγώ, που στη συγκεκριμένη παράγραφο έγραψα με κόκκινα γράμματα «ΔΕΝ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΩ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΤΗΝ ΟΠΑΠ», τι θα πάθω; Και αν την «εξουσιοδοτήσω» τι θα κερδίσω; Θα μου απαντήσουν τώρα; Και κυρίως «πού εξασφαλίζομαι ότι η ΟΠΑΠ δεν εμφανίζεται στον ΟΤΕ ως ΣΥΝΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ της γραμμής ΜΟΥ, του ίντερνετ ΜΟΥ και των δικαιωμάτων ΜΟΥ να ορίζω ΜΟΝΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ την ασφάλεια πρόσβασης σε συγκεκριμένες διευθύνσεις»; Και κάτι άλλο. Όταν πήγα από ΟΤΕΝΕΤ dial up σε CON-X, έχασα το klonarik@otenet.gr που όλοι ξέρατε τόσα χρόνια. Τώρα τι θα γίνει με όσους αλλάξουν;
Κίμων Κλωνάρης
